فروپاشی قدرت بازدارندگی

یکی از نکات مهمی که مخالفان ابراز داشته و به شدت به آن تاکید کرده اند این است که این مبادله در راستای فروپاشی قدرت بازدارندگی اشغالگران در برابر مقاومت فلسطینیان خواهد بود و چنین قدرتی را بی اعتبار خواهد کرد. موشه یالون معاون نخست وزیر و رییس سابق ستاد مشترک یکی از سه وزیری است که هنگام رای گیری در مورد این طرح در کابینه دولت به مخالفت با آن پرداختند. آنان بر این باورند که هنگامی که جوانان فلسطینی مطمئن شوند که آنان به هر اتهامی که متهم شوند باز از زندان آزاد خواهند شد، در آینده با اعتماد به نفس و اطمینان بیشتری دست بکار خواهند شد و به مقاومت و مبارزه خود ادامه خواهند داد. یالون معتقد است که چنین مبادله ای به طور حتم و یقین منجر به تقویت مقاومت فلسطینیان به صورت عمیقانه و ریشه ای خواهد شد. وی به طور مثال از یحیی السنوار یکی از فرماندهان برجسته ای نام می برد که به زودی از زندان آزاد خواهد شد. یالون السنوار را یکی از مغز متفکرهای مقاومت فلسطینی می داند و هشدار می دهد که آزادی چنین فرماندهانی همانند تیری است، سینه "اسراییل" و شهرک نشینان را نشانه رفته است. مخالفان به آماری که از سوی سازمان اطلاعات داخلی شاباک ارائه شده است، استناد می جویند که در آن آمده است، 62 درصد از اسرای فلسطینی که طی اجرای این طرح آزاد می شوند، دوباره مشغول مبارزه و مقاومت علیه اشغالگران خواهند شد. همزمان مخالفان با ابراز مخالفت خود به جنبه نمادین این طرح نیز اشاره کرده اند که بر اساس آن این باور نهادینه می شود که "اسراییل" و نخبه های حاکم بر آن چیزی جز زبان زور را نمی فهمند و همین امر موجب می شود که نیروهای فلسطینی بیشتر به تقویت قدرت خود به عنون بهترین گزینه در رویارویی با "اسراییل" بپردازند.

حماس و ابومازن زیر سایه پیمان مبادله اسرا

یکی از مهم ترین انتقاداتی که متوجه طرح مبادله می باشد، این مسئله است که اجرای این طرح قدرت بسیار زیادی را به جنبش حماس بخشیده و وجهه آن را در میان افکار عمومی فلسطین تقویت کرده است. این طرح همزمان ضربه مرگباری را به ابومازن وارد آورده و جایگاه سیاسی آن را تضعیف کرده است. بسیاری از تحلیلگران صهیونیست بر این باورند که با وجود تلاش ابومازن در سازمان ملل در جهت دستیابی به عضویت فلسطین در این سازمان " اسراییل" در صدد نبوده است تا از طریق اجرای طرح مبادله اسرا به تقویت حماس و تضعیف ابومازن بپردازد به این دلیل که ابومازن مخالف مقاومت مسلحانه و حتی مقاومت مردمی است که تهدیدی علیه "اسراییل" به شمار می رود.

بسیاری در "اسراییل" تلاش می کنند تا این گونه وانمود کنند که این گام در جهت تقویت جایگاه حماس برداشته شده است ولی چنین فرضیه ای از سوی اصحاب رسانه ها و تحلیلگران و ژنرال های بازنشسته مطرح شده است و هیچ نشانی تاکنون وجود ندارد که مسئولان این رژیم چنین باوری را پذیرفته باشند.

چرا چنین مبادله ای انجام شد؟

با وجود تمامی هشدارهایی که به آن ها اشاره شد، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی که در گذشته به شدت مخالف اجرای چنین طرحی بود، توجیهات قابل قبولی را برای حصول چنین توافقی یافت که می توان در امور زیر آن ها را خلاصه کرد:

1ـ عدم امکان آزادی شالیت با استفاده از ابزار و اقدامات نظامی و این چیزی است که یورام کوهین رییس سرویس اطلاعاتی شاباک به آن اشاره کرده است. وی می گوید، "اسراییل" نتوانست اطلاعاتی را در مورد گلعاد شالیت و محل اختفای آن بدست آورد تا بتواند از طریق عملیات نظامی وی را آزاد سازد. همزمان تمامی مسئولان نظامی مرتبط با این امر تاکید کرده اند که با دستیابی به اطلاعات در این زمینه هرگز تضمینی وجود نخواهد داشت که وی زنده آزاد شود.

2ـ تحولات عظیم منطقه که در کشورهای عربی در عصر انقلاب های دمکراتیک در حال وقوع است موجب شده است که " اسراییل " از این بیمناک باشد که چنین تحولاتی امکان آزادی شالیت را دشوار سازد. به طور مثال "اسراییل" به خوبی می داند که مصر نقش تعیین کننده ای در دست یابی به اجرای این طرح داشت و هیچ تضمینی وجود ندارد که ساختار حکومتی کنونی مدت زیادی در قدرت باقی بماند. " اسراییل " از این بیم داشت که انتخابات مجلس و ریاست جمهوری آینده در مصر موجب شود که در مصر دولتی به قدرت برسد که آشکارا به دشمنی با این رژیم برخیزد و طبعا هرگز به سود چنین دولتی نخواهد بود که در جهت آزادسازی شالیت تلاش و میانجیگری کند.

3ـ ابراز همدردی گسترده مردم در داخل این رژیم با شالیت و خانواده وی، با استمرار چنین امری این نگرانی وجود داشت که باقی ماندن شالیت در اسارت انگیزه جوانان اسراییلی را در مورد مشارکت در واحد نظامی ارتش "اسراییل" کاهش دهد.

4ـ برخی بر این باورند که ابراز تمایل نتانیاهو و وزیر جنگ وی ایهود باراک در جهت اجرای چنین طرحی به طور اساسی به قصد آنان مبنی بر حمله به ایران باز می گردد که قبل از برداشتن چنین گامی می بایست، تمامی پرونده های موجود از جمله پرونده شالیت بررسی و به آنها رسیدگی شود زیرا بعد حمله به ایران آزادسازی شالیت بسیار دشوار خواهد بود.